ánh trăng – tác giả, nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý
Nhằm giúp học sinh nắm vững kiến thức về tác phẩm “Ánh trăng văn học” lớp 9, tác giả – tác phẩm “Ánh trăng” trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, phân tích đề cương, dàn ý, sơ đồ tư duy và bài phân tích.
A. Nội dung ánh trăng
Bài thơ này là một truyện ngắn kể lại sự việc theo trình tự thời gian từ quá khứ đến hiện tại liên quan đến những dấu mốc trong đời người. Theo dòng tự sự ấy, mạch cảm xúc đi từ quá khứ đến hiện tại, và đọng lại ở cái “bất ngờ” cuối bài thơ. Cuộc sống là “uống nước nhớ nguồn”, Ân nhân trung thành với quá khứ.
b. Về ánh trăng
1. Tác giả
– nguyễn duy (1948) tên thật nguyễn duy nhuệ
– Quê quán: xã đông vệ, huyện đông sơn (nay là phường đông vệ – thanh hóa)
– Sự nghiệp sáng tạo:
+ Nguyễn Duy làm thơ từ thời phổ thông.
+ Năm 1973, ông đoạt giải nhất cuộc thi thơ văn nghệ hàng tuần với tập thơ đặc sắc.
+ Ngoài thơ, ông còn viết tiểu thuyết, hồi ký
+ Năm 2007, Nguyễn Vệ đoạt giải thưởng văn học nghệ thuật quốc gia
<3
– Phong cách sáng tác: Thơ của một nữ tu triết học, nghiêng về những trăn trở, day dứt, suy tư nội tâm.
2. Đang hoạt động
Một. Môi trường sáng tạo
“Ánh trăng” là một bài thơ hay được viết vào năm 1978 – ba năm sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng. Bài thơ được Hồ Chí Minh sáng tác và in trong tập Ánh trăng.
b. Bố cục
3 phần:
– Hai câu thơ đầu: Cảm nghĩ về những vầng trăng đã qua.
– 2 khổ giữa: Sự thay đổi trong mối quan hệ giữa nhà thơ và vầng trăng.
– Hai phần cuối: Cảm xúc và suy nghĩ của tác giả.
c. Ý nghĩa của nhan đề
– Ánh trăng là ánh trăng soi rọi ánh sáng lương tâm và những góc khuất sâu thẳm trong lòng người, khiến người ta thức tỉnh, biết lỗi lầm mà làm việc thiện. sắc đẹp, vẻ đẹp.
– Nhan đề thể hiện chủ đề của bài thơ: Củng cố, nhắc nhở thái độ yêu đời chung thủy với quá khứ, đó là truyền thống uống nước nhớ nguồn, hiếu nghĩa với quá khứ.
d. Giá trị nội dung
Bài thơ là sự gợi nhớ về những ngày xưa gian khổ của cuộc đời quân ngũ gắn bó với thiên nhiên, đất nước rất bình dị và hiền hòa. Nhằm nhắn nhủ người đọc phải có thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”, trung thành với quá khứ, nhớ quên là lẽ thường, và điều vô cùng quan trọng là phải biết đánh thức lương tri.
e.Giá trị nghệ thuật
– Câu thơ năm chữ, bố cục rõ ràng, mạch lạc.
– Sự kết hợp hoàn hảo giữa trữ tình và tự sự.
– Hình ảnh thơ cụ thể, sinh động, khát khao và giàu sức biểu cảm.
– Giọng điệu tình cảm tự nhiên, như lời tâm sự của nhân vật trữ tình.
c. Sơ đồ tư duy Ánh trăng
d.Đọc hiểu văn bản ánh trăng
1. Yêu trăng (hai phần đầu)
– Điệp từ trong cốt truyện được lặp lại ba lần → dòng hồi tưởng bắt đầu, nối hiện tại với quá khứ, để giọng thơ như tiếng thì thầm của trái tim.
– Ánh trăng đeo bám kí ức tuổi thơ hồn nhiên.
– điệp ngữ thước: có + thước liệt kê: đồng; sông; bể → thiên nhiên rộng lớn, con người và thiên nhiên chung sống hòa thuận
– Moonshine liên quan đến Ngày Tưởng niệm Chiến tranh Gian khổ
+“Lâm trận chiến”→Những năm tháng gian khổ của chiến tranh,
+Biện pháp nhân hóa (vầng trăng trở thành người bạn tri kỷ) → Vầng trăng là người bạn tri kỷ, người tri kỷ, người đồng chí cùng chia sẻ vui buồn với bộ đội trong cuộc kháng chiến chống Nhật.
-Nhân hóa, tương phản (thiên nhiên trần trụi/ hồn nhiên như cây cỏ) → vẻ đẹp chân chất, mộc mạc, trong sáng, vô tư, hồn nhiên của vầng trăng. Đó cũng là hình ảnh con người thời bấy giờ (vô tư, hồn nhiên, trong sáng, sống chan hòa với thiên nhiên).
– Tưởng không bao giờ quên/Tháng tri ân :
+ Biện pháp nhân hóa (tháng tri ân) → Con người luôn coi trăng là người bạn tâm tình không bao giờ quên.
+ nghĩ: Cứ tưởng là vậy, nhưng thực tế sau này không phải như vậy. Người ta tưởng sẽ không bao giờ quên trăng, nhưng thời gian trôi qua, người ta cũng quên.
→ Từ thuở thơ ấu đến khi trưởng thành, trăng và người luôn theo sát bên nhau, dù là hạnh phúc hay đau khổ.
+Vầng trăng là một xứ sở bình dị, hiền hòa với vẻ đẹp thiên nhiên vĩnh cửu, trong lành và thơ mộng.
→ Vầng trăng không chỉ là người bạn tâm tình mà còn là biểu tượng của tình yêu thủy chung năm xưa, sự chăm lo cho dân, cho nước trong những năm tháng khó khăn của cuộc kháng chiến chống Nhật.
2. Những chuyển biến trong mối quan hệ giữa nhà thơ và vầng trăng
– Hoàn cảnh dẫn đến thay đổi:
+ khoảng cách thời gian
+ Thay đổi về không gian sống (thành phố): khu sầm uất, đô thị. Hoán dụ: Ánh sáng từ cửa gương gợi lên cuộc sống hiện đại và tiện nghi.
→ Không gian sống thay đổi → Con người sống tách biệt với thiên nhiên, trăng sao; Thời gian rời xa → Con người đã quen với cuộc sống mới tiện nghi, hấp dẫn.
– Biện pháp nhân hóa: trăng đi qua ngõ → trăng thủy chung, lặng lẽ.
– Thang so sánh: như khách qua đường → tình cảm của con người đối với trăng đã thay đổi: trăng đã chuyển từ người bạn tâm tình → thành khách qua đường. Con người thờ ơ, hay quên, thờ ơ với trăng.
→ Sự khác biệt về thời gian và không gian sống → dẫn đến sự thay đổi trong mối quan hệ giữa con người và mặt trăng. Con người dửng dưng, hay quên, vô tâm với vầng trăng, và họ cũng quên đi những gian khổ, những yêu thương trong quá khứ. Đặc điểm tâm lý này không có gì lạ nên người ta thường nhắc nhau: đắng cay nhớ ngọt bùi.
* Đoạn 4: Gặp mặt trăng
– Điệp ngữ + Đảo ngữ → Nhấn mạnh tình huống bất ngờ làm thay đổi mạch cảm xúc: tình huống ngắm trăng vì đèn tắt. Khi ấy, con người cảm nhận được sự chật hẹp, ngột ngạt, buồn tẻ của không gian đô thị, và nhân vật trữ tình bất giác vội vàng mở toang những ô cửa sổ để tìm nguồn sáng.
– Động từ mạnh, dội → diễn tả trạng thái cảm xúc mạnh, động tác rất nhanh, như phản ứng tự nhiên tìm về nguồn sáng.
– Từ ghép: bất ngờ + đảo ngược → Nhấn mạnh cảm giác bất ngờ, bàng hoàng khi con người bất ngờ gặp vầng trăng ngoài cửa sổ. Trăng vẫn tròn và có từ bao giờ.
– Thật ra, trăng tròn không chỉ xuất hiện khi tắt đèn. Chỉ là người ta có ý thức được hay không mà thôi. Vì vậy, hành động “mở toang cửa sổ” không chỉ mở toang cửa sổ căn phòng của bạn, mà còn mở toang cánh cửa trái tim bạn: bạn đối diện với người bạn tâm giao với tình yêu mà bạn đã thờ ơ từ lâu. Đây phải là một cuộc “đối thoại trực diện” giữa con người quá khứ và con người hiện tại.
→ Vầng trăng tượng trưng cho giá trị vĩnh hằng, bất biến.
3. Cảm xúc và suy nghĩ của tác giả
*Đoạn 5: Nhà thơ gặp cảm xúc mãnh liệt với trăng
– Mặt đối mặt → tư thế tập trung, có phần cung kính.
– Trạng ngữ ở câu trước được chuyển nghĩa ẩn dụ → mặt người đối diện với vầng trăng.
– Gặp Trăng → Nhớ Lại Kỷ Niệm:
+Mắt rưng rưng → Nước mắt giàn giụa trên mặt, muốn khóc mà không ra nước mắt, lòng bồi hồi, mừng như gặp được tri kỷ, xen lẫn ân hận, day dứt, tiếc trăng quên lối, có cả ân hận, ân hận.
+ phép liệt kê: đồng, sông, ao+lượng so sánh: hình ảnh →Nhịp thơ trở nên nhanh, mạnh, gấp gáp thể hiện cảm xúc trào dâng trước dòng kí ức sống động tràn về. Mặt trăng hòa hợp và làm bạn tâm giao.
→ Trong khoảnh khắc bất ngờ gặp trăng, trăng gợi lại những kỉ niệm đẹp đẽ, những tình cảm trong sáng của tuổi thơ;
→ Nhà thơ đối diện với trăng là một phần đối diện với tuổi thơ, tuổi trưởng thành, tuổi thanh xuân và cuộc đời
* Tiết 6: Suy tư và triết lí sâu sắc của nhà thơ
– Hình ảnh tượng trưng: “trăng tròn” + trạng ngữ hằng → trăng vẫn nguyên vẹn, bất biến, mang vẻ đẹp của thiên nhiên vĩnh hằng. Hình ảnh này là ẩn dụ cho cảm giác trọn vẹn, trọn vẹn về gia đình, thiên nhiên, cuộc sống, đất nước và những con người bao dung trong quá khứ.
– Biện pháp so sánh:
+trăng tròn><Nếu không cẩn thận → người ta sẽ quên nếu không cẩn thận, nhưng tự nhiên, tình yêu trong quá khứ luôn tròn đầy và vĩnh cửu.
+ Các trạng thái đối lập: sự im lặng của vầng trăng, sự thức giấc của vầng trăng vàng.
– Ánh trăng tĩnh lặng → Vầng trăng được nhân cách hóa như một người bạn nhưng là chứng nhân của tình yêu mà nghiêm khắc, vầng trăng nghiêm khắc nhưng không thể chê trách, gợi nhớ đến vẻ mặt nghiêm nghị của bao người. .Chính sự nghiêm khắc, bao dung, độ lượng của trăng đã khiến người ta phải tự hỏi mình, để rồi phải bàng hoàng trước sự nông nổi của mình.
– Nhìn vầng trăng tròn soi sáng lặng lẽ vừa độ lượng vừa nghiêm khắc khiến người ta phải “ngỡ ngàng” :
+ Ngạc nhiên thay, tôi càng cảm nhận được sự trung thành và chính trực của vầng trăng, và tôi cũng có thể cảm nhận được sự thay đổi của chính mình, và tôi không khỏi bẽ mặt với mối tình đã qua.
+ Tan nát là sự tự vấn lương tâm, nhắc nhở bản thân phải biết rõ mình, sống ân nghĩa, thủy chung với đồng đội, với quá khứ gian khổ mà tươi đẹp của nhân dân.
→Đây là lời thú nhận của con người, sự thức tỉnh của nhân cách.
– Tác giả dùng ánh trăng chứ không phải trăng khuyết → vì ánh trăng là thứ ánh sáng dịu nhẹ có thể soi sâu vào tâm hồn → đánh thức con người về những giá trị cao đẹp.
→ Triết lý: Nhắc nhở và củng cố thái độ sống trung nghĩa, yêu quá khứ, tức là uống nước không quên nguồn.
e. Bài văn Phân tích ánh trăng
Nhà thơ Ruan Dingshi từng nhận xét “tác phẩm không chỉ là kết tinh tâm hồn của người sáng tạo, mà còn là sợi tơ truyền sức sống chứa đựng trong trái tim người nghệ sĩ đến với mọi người”. Với bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Việt Nam, câu nói này càng trở nên đúng hơn bao giờ hết. Trải qua những cảm xúc sóng gió, chúng tôi cảm nhận được những nét vẽ sâu sắc và những nhịp đập tinh tế của trái tim, trước những thay đổi nhỏ nhất, với tấm lòng biết ơn, chúng tôi truyền lại những nguyên tắc sống và lối sống viên mãn cho mọi người.
Ruan Wei, sinh năm 1948, thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong thời kháng chiến chống Nhật. Thơ ông thường sâu sắc nội tâm, nhuốm màu ưu tư đau thương và thiền vị. Trong sự nghiệp sáng tạo của Ruan Wei, có đầy “ánh trăng” tỏa sáng. That Moonlight là một lời thức tỉnh nhẹ nhàng nhưng sâu sắc về một triết lý sống, một suy ngẫm về lý do của lòng trung thành, tình yêu và cuộc sống hiện đại đầy cám dỗ, lãng quên và bất cẩn.
Hai câu đầu gợi kỉ niệm đẹp, tình gia đình giữa con người với vầng trăng năm xưa. Bốn dòng mềm mại như thủ thỉ, gửi gắm kể về một thời tuổi thơ, tuổi trẻ, đặc biệt là những năm tháng gian khổ của chiến tranh. Ngôn ngữ thơ mộc mạc: “thời thơ ấu”, “thời chiến”. Những câu thơ mở ra thế giới, mênh mông sông nước, bầu trời ấy nuôi dưỡng một đứa trẻ đa tình hồn nhiên, không gian rộng mở ấy khép lại biết bao hoài niệm về quá khứ. tri ân. Điệp từ “với” được lặp lại ba lần nhấn mạnh sự gần gũi, thân thiết của con người với thiên nhiên:
Thuở nhỏ sống đồng ruộng với sông, sau này cùng hồ nước chiến đấu trong rừng trăng trở thành bạn tri kỷ
Cuộc sống “thời thơ ấu”, “hậu chiến” tuy vất vả, khó khăn nhưng chan hòa với thiên nhiên. Cuộc sống ấy bình dị, vô tư như thiên nhiên, như rừng cây trên mặt hồ. Tôi chợt nhận ra rằng bây giờ tôi có một người bạn “tâm giao” dịu dàng, gắn bó và “trăng tròn, dịu dàng”. Vẻ đẹp của trăng đã hàn gắn những vết thương chiến tranh, hàn gắn những mệt mỏi, đau thương của kiếp người ấy, trăng an ủi con người bằng sự sẻ chia thầm lặng, cùng “đầu súng trăng treo” sát cánh cùng màn đêm. Mặt trăng dõi theo từng bước của chúng tôi và là đối tác đáng tin cậy nhất. Vì thế, vầng trăng là hiện thân của quá khứ, của kỉ niệm yêu thương:
Trần trụi và ngây thơ như một cái cây, không bao giờ quên Enyue.
Vầng trăng được nhân hóa cao độ, trở thành người bạn tinh thần của nhà thơ, người tri kỷ dường như không bao giờ quên. Tuy nhiên, trong ký ức đẹp đẽ và yên bình, tác giả bỗng nảy sinh những nghi vấn, vướng mắc và mơ hồ, điều đó cho thấy câu chuyện đã thay đổi. Từ “Nghĩ” như một nét nối tinh tế giữa hai câu thơ, giúp bài thơ uyển chuyển cả về nội dung lẫn hình thức.
Quá khứ kết thúc nhẹ nhàng như một giấc mơ, tác giả đưa ta về hiện tại, nơi lòng người đã đổi thay và có khoảng cách. Sau chiến tranh, người lính trở về với nhịp sống hối hả. Tác giả nhận ra một quy luật đáng buồn của cuộc sống: khi được sống trong nhung lụa êm ấm, con người rất dễ quay lưng lại với những quá khứ gian khó, đáng thương ấy, dù đó là những quá khứ mộng mơ, đẹp đẽ và đáng quý. Quy tắc này do mọi người quên và thay đổi quá nhanh:
Từ khi về thành phố quen với đèn cửa, gương soi, ánh trăng đi qua ngõ như người lạ
“Đèn điện, cửa gương” là hình ảnh ẩn dụ cho một cuộc sống hiện đại, tiện nghi và gần gũi với thiên nhiên. Từ những thay đổi của hoàn cảnh sống, lòng người cũng dần thay đổi, khó nhận ra, hoặc rõ ràng là quên nhưng lại cố tình quên. Trăng đã từ người bạn thân biến thành “người qua đường”. Vầng trăng luôn chung thủy với “con ngõ đi qua”, như đợi bạn cũ nhận ra, nhưng bạn cũ giờ đã quen với ánh sáng của ngọn đèn điện giả vàng, khép mình trong bốn bức tường bê tông. Những tông màu nề nếp và chật chội, nhưng nghĩ rằng cuộc sống đã hạnh phúc hơn trước. Con người đã để cho lớp xi măng trơn tuột cuốn đi những rung động và cảm xúc tinh tế bên trong mình, thậm chí xóa đi cả những khe sáng huyền ảo của quá khứ. Sống như vậy, phải chăng chúng ta đang đánh đổi sự giàu có của tâm hồn mình để lấy những tiện nghi hiện đại phù phiếm, và hạnh phúc đích thực luôn có một trái tim yêu thương!
Sự lãng quên này có thể đã tồn tại mãi mãi nếu không có một sự kiện bất ngờ: thành phố mất đà. Hoàn cảnh ra đời của bài thơ chính là điểm ngoặt tạo nên cảm xúc trào dâng giúp nhà thơ nói lên được tình cảm, tư tưởng, chủ đề của tác phẩm.
<3
Tình huống này có vẻ không mới lạ, nhất là trong những ngày đầu giải phóng như bài thơ này được viết năm 1978, nhưng ở hoàn cảnh của tác giả, nó lại làm nổi bật sự đối lập, tương phản của ánh sáng và bóng tối. Những từ láy như “chợt”, “vội vàng”, “dội lên” tạo nên nhịp thơ nhanh, mạnh để rồi mọi vật như dừng lại, lặng đi bởi “bỗng” vầng trăng rằm lấp lánh. Cũng chính lúc đó, ý nghĩa đẹp đẽ của cả bài đã được tô đậm: con người trong khi cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên thì lại vội vã với cuộc sống hiện đại, và cuộc sống bị nó làm cho sửng sốt, kinh ngạc. Đã có “đèn điện” sáng choang, người ta không cần đến ánh trăng huyền ảo mờ ảo nữa, chỉ khi ánh sáng nhân tạo biến mất, người ta mới chợt nhận ra những người bạn năm xưa từng thề non hẹn biển vẫn còn bàng hoàng trước ánh trăng rằm. Bạn bè, nguyên vẹn, luôn chung thủy chờ đợi. Trong khoảnh khắc người và trăng gặp nhau, tình cũ của tình cũ được thăng hoa. Cuộc hội ngộ bất ngờ gây chấn động mạnh và thức tỉnh lương tâm con người; “bỗng” không phải ở trăng mà ở chính tâm trạng của tác giả – trạng thái mà con người bàng hoàng, ngỡ ngàng trước sự đổi thay của lòng người và sự tròn đầy của vầng trăng, day dứt. từ nó. ,nghĩ.
Nếu khổ thơ thứ tư đẩy tình cảm bài thơ lên cao trào thì khổ thơ thứ năm lại “khóc” trong niềm xúc động mãnh liệt của nhà thơ.
Ngước lên thấy nước mắt như ruộng, sông, rừng
Nhà thơ hướng về trăng với một sự im lặng có phần ngoan đạo. Từ “mặt” ở cuối bài thơ là một từ đa nghĩa, tạo nên hương vị thơ cho người đọc. Nhà thơ hướng về trăng hay thiên nhiên hướng về con người? Có lẽ cũng có một hiện tại đối mặt với quá khứ, vô tình hờ hững trước sự chung thủy và gắn bó. Bất ngờ gặp lại người bạn cũ, nhà thơ chợt nhận ra rằng mặt nạ thời gian đã che phủ tất cả. Lúc ấy, nhà thơ như “khóc” xúc động, xấu hổ vì sự thay đổi vô tình của mình. Đan xen với nỗi tủi hổ ấy, một niềm vui đến nghẹt thở lặng lẽ tràn vào trái tim mỏi mệt bấy lâu nay của nhà thơ, gặp lại trăng sáng – gặp lại bạn cũ, chợt nhớ về một thời có ruộng, có ao, có sông, có rừng. . Cuộc sống lúc này dường như đã ngừng nhường chỗ cho dòng thương nhớ, nhường chỗ cho những suy tư của bản thân. Bài thơ bao hàm quá khứ và hiện tại, thiên nhiên và con người, lao động và chiến đấu, trung thành và tàn nhẫn. Vầng trăng cũng gợi lên hình ảnh thiên nhiên hiện tại vừa tráng lệ vừa mộng mơ, một sự bừng tỉnh bất ngờ và một niềm khát khao mãnh liệt về tương lai. Nhịp thơ trong sáng, hàng loạt điệp từ “đồng”, “biển”, “rừng”, “sông” quấn quanh mạch cảm xúc của cả bài thơ khiến người đọc cũng có cảm xúc như nhân vật. , nguyên vẹn. bài thơ. Cảnh trữ tình.
Trong hồi tưởng và thao thức, nhà thơ đã đi đến một suy tư và triết lý nhân sinh sâu sắc, tóm tắt nội dung của cả bài thơ:
Trăng vẫn luôn tròn, dù bao người vô tình, ánh trăng lặng lẽ cũng đủ làm ta giật mình
Gặp nhau bất ngờ, trăng và người như đối lập. Vầng trăng đã trở thành biểu tượng của sự vĩnh hằng, vầng trăng “tròn vành vạnh” tượng trưng cho sự viên mãn, trọn vẹn của thiên nhiên, cuộc sống và con người xưa dù con người nay có đổi thay. chứ không phải là “vô tình”. Ánh trăng được nhân hoá bằng “khoảnh khắc” gợi biểu hiện bao dung, độ lượng, khắc khổ của người bạn chí tình. Hình ảnh thơ được rút ra từ hiện thực – bản chất bất biến, trường tồn với thời gian, để gói gọn một lẽ sống cao thượng, một tình cảm yêu thương, trọn vẹn, thủy chung, vị tha. Tấm lòng đáng trân trọng ấy là tấm lòng của những người đồng chí đã từng “cùng củ sắn/cơm manh manh áo” và đã từng nương tựa nhau sống chết. Bản chất con người vị tha, bao dung, độ lượng, vị tha cao quý và cao đẹp biết bao, chỉ khi bạn bè vô tình “bắt đầu” thức tỉnh, họ mới có cơ hội nắm bắt quá khứ và giữ vững tấm lòng trong sáng.
Có lẽ vì thế mà một cái nhìn “lặng lẽ” cũng đủ để câu cuối nghẹn ngào, vang vọng trong lòng người đọc, đánh thức bao suy nghĩ.
Ánh trăng lay động biết bao cảm xúc với nét mặt mộc mạc, những tâm tình thủ thỉ và giọng thơ êm đềm. Bài thơ vừa là truyện ngắn, vừa là thơ nghị luận xã hội. Trình tự trần thuật, lập luận mạch lạc khiến lời thơ đi vào lòng người đọc một cách dễ dàng, tự nhiên, thấm nhuần triết lý nhân sinh cao cả, nghĩa tình thủy chung, đồng thời thể hiện sự quan tâm, trăn trở trước hiện thực:
Đi xa thành phố nhà cao vẫn nhớ núi, phố đông vẫn nhớ làng đèn lồng, trăng trong rừng
Tự sự và trữ tình đan xen trong từng giai điệu, từng dòng thơ. Chữ đầu bài thơ không viết hoa thể hiện niềm xúc động mãnh liệt của tác giả. Thơ có lúc ngân nga, ngân vang, nhịp điệu âm vang, có lúc gấp gáp, mạnh mẽ, có lúc trầm lắng, trầm tư khiến tác phẩm trôi chảy, uyển chuyển, tự nhiên, nhịp nhàng trong cảm xúc dâng trào.
Câu chuyện của nhà thơ không chỉ viết cho riêng mình mà còn có sức phổ quát lớn cho cả một thế hệ đã trải qua những năm tháng chiến tranh dài đằng đẵng, đạn bom, gian khổ. Chuyện trăng còn gặp nhiều chuyện khác nữa – với nỗi buồn lo đổi đời, như chuyện ăn mày ba sương và hai anh hùng Chu Lai, như Việt Bắc với “tôi” và “tôi” thầy. Họ như đồng tâm hiệp lực để gióng lên hồi chuông lớn đến độc giả: đừng quên quá khứ, đừng tự phụ. Dù thế giới có đổi thay, lòng người cách xa vạn dặm, nhưng chúng ta không được quên lòng trung nghĩa của dân tộc “uống nước nhớ nguồn”, không bao giờ đánh đổi tình cảm lấy hư danh.
