Hai đứa trẻ – Thạch Lam – Ngữ văn 11

⇒ Không đủ sức khuấy động cái không khí tĩnh lặng, tù đọng của phố thị.

• Khi: “Chiều ơi chiều. Chiều êm đềm như lời ru…”, “Bóng tối sâu…thời gian tàn” – “Trời tối dần”, “Trời tối dần Mờ dần “Trời tối dần”. Đêm bắt đầu…”, “Đêm tối”.

⇒Tác giả miêu tả các bước đi của thời gian thật cụ thể, chi tiết và tỉ mỉ->vận động của thời gian: chầm chậm, lặng lẽ->Cuộc sống ảm đạm, buồn tẻ của phố thị dần chìm vào màn đêm.

• Không gian: Thu hẹp dần: quang cảnh một thị trấn nhỏ, cuối chợ, một góc chợ đơn sơ -> vắng lặng, tù túng, chật chội.

Bóng tối

Ánh sáng

• Trời tối: phố, ngõ…
• Trống tay: Ngắn và khô, biến mất ngay trong bóng tối.

⇒ Bóng tối len lỏi, đeo bám từng cảnh vật, từng chuyển động thầm lặng của sinh vật và con người.

• Ánh sáng khe, sáng hoa văn, quầng sáng, chấm, sáng, đèn Cô Chị (7 lần)

⇒ Một mình, hiếm hoi, yếu ớt, không đủ xé tan màn đêm và làm cho nó lớn hơn.

⇒ Tương phản: động-tĩnh; sáng-tối, nhịp điệu chậm rãi…->Cảnh phố huyện đìu hiu, đổ nát, bao trùm trong bóng tối dày đặc.

• Từ cõi chết sống lại:
  • Đứa trẻ nhặt rác ở chợ.
  • Hai mẹ con: Ban ngày mò cua bắt tôm, tối đến dọn sạp nước, thắp đèn đội đầu. Chiều nào chị cũng dọn hàng từ mờ sáng đến tối mịt mà “thu nhập chẳng được bao nhiêu…”
  • Bóng của bác phở siêu lung linh trong đêm.
  • Chú và vợ chia sẻ vài câu chuyện qua tiếng đàn tỳ bà im lặng. Cậu bé trèo lên chiếu và nhặt rác bẩn.
  • Bà già hơi khùng, nghiện rượu, cười ghê quá
  • Các chị bán hàng tạp hóa nhỏ

  → Nhịp sống đơn điệu, xoay vòng, nhàm chán, mệt mỏi, tẻ nhạt,… Tuy nhiên, họ vẫn hy vọng – dù hy vọng này rất mong manh: “Có bao nhiêu người mong ánh sáng trong bóng tối và nghèo đói từng ngày.” Chính sự mong chờ mơ hồ ấy đã khoét sâu thêm hoàn cảnh éo le của các nhân vật trong truyện.

  ⇒ Mọi thứ được thể hiện dưới con mắt ngậm ngùi, cảm thông của Thạch Lâm qua những chi tiết điềm tĩnh, chậm rãi, nên thơ và có vẻ khách quan.

  b. Hình ảnh đoàn tàu và tâm trạng chờ đợi của hai đứa trẻ

  ⇒ Gợi lại những kỉ niệm đẹp về Hà Nội xinh đẹp.

  • Nhìn con tàu là một hành động thỏa mãn thị giác và tư duy->Thấy rõ hơn, sâu hơn sự tù túng, bế tắc của cuộc đời.
  • Cô là một cô gái có tâm:
    • Đối với những đứa trẻ nghèo nhặt rác, “tôi có lòng thương nhưng không có tiền cho”.
    • Với mọi người: luôn quan tâm, ân cần, lịch sự và nhân văn (chú thị, chị, chú xẩm).
    • là một cô gái chu đáo và có trách nhiệm:
      • là một cô gái nghèo bị cuộc đời trói buộc trong gian hàng.
      • Đối với tôi: yêu thương, lo lắng, quan tâm, chăm sóc cho câu nói của mẹ “Sarong,…con là đứa con gái lớn có trách nhiệm”.
      • Là một cô gái có trái tim nhạy cảm → làm thơ cho truyện.
        • Luôn cảm thấy buồn vào cuối ngày.
        • Nhạy cảm với sự đau khổ của con người
        • Liên cảm nhận được khung cảnh tăm tối mà Liên và những người xung quanh cô, một kẻ mộng mơ, khao khát ánh sáng.

        ⇒ Hiện thực thê lương, tù đọng của tác phẩm càng có sức nặng hơn bởi bà nhận thức đầy đủ, sâu sắc về cuộc sống ấy.

        • Bức tranh quê hương gần gũi mà nên thơ, gợi cảm: “Chiều ơi là chiều…gió mát”
        • Nhân vật luôn gắn bó với quê: “Nắng là hương riêng của đất này, quê này”
        • Hai đứa trẻ luôn có thể tìm thấy những thay đổi tinh tế của thiên nhiên: “Qua kẽ lá…”

        • Tóm tắt

          • Nghệ thuật

            • Một câu chuyện không có cốt truyện
            • Ngôn ngữ cô đọng, biểu cảm, giàu chất thơ.
            • Sự lãng mạn đáp ứng thực tế.
            • Mô tả một tâm lý cụ thể.

            • Nội dung

              • Thạch Lam thể hiện sự đồng cảm nhẹ nhàng và sâu sắc đối với những kiếp người sống lưu lạc, lưu lạc nơi những vùng đất nghèo khó trước cách mạng. đồng thời bày tỏ sự tôn trọng đối với những mong muốn mơ hồ của họ.